Chị Bình (Hoàng Mai, Hà Nội) đã từng rất lo lắng, bởi cô con gái 12 tuổi của mình tuy đứng top đầu trong lớp về kết quả học tập, nhưng luôn sống khép mình. Từ khi lên cấp 2, con không có người bạn nào. Con gái chị Bình thích đọc sách, nghe nhạc và luôn đắm chìm trong thế giới riêng với những cuốn sách, nhóm nhạc BTS của Hàn Quốc và những trò game yêu thích. Trong buổi họp phụ huynh cuối học kỳ I lớp 6, cô giáo chủ nhiệm đã trao đổi về tình hình của con. Theo cô, mặc dù con là cô bé ngoan ngoãn, lễ phép, xinh xắn, học giỏi song con không chơi với ai Đó là điều rất nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của con. Vì vậy, cô mong muốn gia đình sẽ cùng hợp tác với giáo viên để tìm cách giúp con sống cởi mở và biết cách kết bạn.

Để có bạn tốt, con cũng cần thể hiện mình là một người bạn tốt.

Theo các chuyên gia tâm lý, để con có thể kết bạn, cha mẹ phải hướng dẫn con một cách từ tốn, nhẹ nhàng bằng cách:

Giúp con hiểu thế nào là tình bạn đích thực: Cha mẹ có thể kể cho con nghe một câu chuyện cảm động về tình bạn, sự cần thiết của tình bạn trong cuộc sống hàng ngày để trẻ hiểu được tầm quan trọng của một tình bạn đích thực.

Chủ động chào hỏi: Nếu con muốn có bạn chơi cùng đừng chờ đợi có bạn đến làm quen bởi không phải mọi sự chờ đợi đều được đáp lại. Tốt nhất, con nên chủ động làm quen, như thế con có thể kết bạn với nhiều người hơn.

Có thể kết bạn với ai, ở đâu: Con có thể kết bạn với bạn hàng xóm, với các bạn ở lớp, ở trường hoặc ở các các câu lạc bộ con tham gia... Nếu cảm thấy con có quá ít bạn bè, cha mẹ nên tạo những buổi gặp mặt, vui chơi chung của một nhóm gia đình để trẻ có cơ hội được chơi đùa cùng nhau, từ đó sẽ nảy sinh tình bạn.

Cần nói gì đầu tiên: Để làm quen với một ai đó, con cần chào hỏi những câu đơn giản như: hỏi tên, tuổi, trường lớp, nhà ở đâu? Hoặc con có thể bắt đầu trò chuyện về sở thích, thói quen hay đặc điểm tính cách nổi bật hoặc rủ bạn cùng tham gia vào một trò chơi nào đó.

Chú ý những điểm tốt: Không ai hoàn hảo và ai cũng có mặt mạnh, mặt chưa mạnh, nên cha mẹ hãy hướng con chú ý tới những điểm tốt, mặt mạnh của bạn, thay vì để ý những điều chưa tốt và còn khiếm khuyết của bạn.

Bản thân phải là người bạn tốt: Để có bạn tốt, con cũng cần thể hiện mình là một người bạn tốt, nghĩa là con phải biết quan tâm, giúp đỡ và chia sẻ với bạn của mình. Và đặc biệt, bạn tốt thì không bắt nạt bạn bè.

Biết giữ lời hứa: Cha mẹ giải thích cho trẻ hiểu rằng, nếu con đưa ra một lời hứa, hãy giữ lời hứa của mình với bạn. Con hãy đối xử với bạn bè theo cách mà con muốn họ đối xử với mình.

Trung thành với bạn bè: Hãy dạy con rằng, nếu muốn có một người bạn tốt, con cần tôn trọng và trung thành với bạn. Một tình bạn đẹp không có chỗ cho sự phản bội hay chơi xấu nhau.

Biết nói lời xin lỗi và chấp nhận lời xin lỗi: Nếu con làm tổn thương một người bạn, hãy nói lời xin lỗi. Nếu một người bạn gây ra tổn thương và xin lỗi con, hãy chấp nhận lời xin lỗi.

Bạn thân và bạn bè: Bạn thân hay bạn tốt là người có thể lắng nghe mọi chia sẻ buồn vui của con và sẵn sàng giúp đỡ khi con gặp khó khăn, còn bạn bè chung chung là bạn xã giao, khi có những sự kiện vui vẻ hoặc hoạt động tập thể thì cùng tham gia. Không phải tất cả bạn bè đếu đối xử tốt với con nhưng con vẫn cần thân thiện với tất cả bạn bè

Đặc biệt, có một lưu ý với cha mẹ đó là: Để con kết bạn và có bạn tốt, cha mẹ phải cởi mở, thân thiện với bạn bè của trẻ.

Trong lúc xây dựng, duy trì, phát triển tình bạn, trẻ sẽ tự điều chỉnh tình cảm, thái độ, hành vi của mình. Qua chơi cùng bạn, trẻ có thể nhận biết và bày tỏ được tình cảm, cảm xúc của bản thân và biết chia sẻ điều đó với người khác. Để chơi được với bạn, trẻ sẽ học cách hòa nhã với mọi người; không nói hoặc làm những điều xúc phạm người khác.

Ngày nay, nhiều cha mẹ không tiếc tiền đầu tư cho con đi du học, với mong muốn con được ra ngoài mở mang tầm mắt và khi trở về nước, với tiếng thơm "từng đi du học", con sẽ kiếm được nhiều cơ hội việc làm tốt. Tuy nhiên, có phải đứa trẻ nào cũng phù với với du học?

Nói về điều này, ông Tạ Cường - một chuyên gia giáo dục nổi tiếng tại Trung Quốc, hiện đang giữ chức Phó hiệu trưởng trường Tân Đông Phương (Bắc Kinh) - đã có đôi điều chia sẻ. Ông Tạ Cường cho hay: "Gần đây, luôn có những phụ huynh dẫn con cái đến gặp tôi và hỏi: Ông Tạ, ông có nghĩ con tôi thích hợp đi du học không".

Theo ông Tạ, đi Anh, Hoa Kỳ, Canada hay Úc..., ngoài tiền học phí hàng năm còn tốn tiền chỗ ở, sinh hoạt. Trước khi đi, kinh phí cho lớp luyện thi hay cho công ty tư vấn du học không hề ít. Nếu cha mẹ có đủ tài chính để đầu tư thì về cơ bản chuyện du học của con dường như là không có vấn đề gì.

Tuy nhiên, nếu mọi thứ đều sẵn sàng nhưng con không thích hợp đi du học thì sao? Trên thực tế, không phải đứa trẻ nào cũng có thể xa gia đình để tự lập ở một đất nước hoàn toàn mới khác biệt về văn hóa, lối sống...

Ông Tạ cho rằng, có 2 kiểu học sinh rất khó để hòa nhập với môi trường nước ngoài. Dù gia đình có điều kiện tới đâu cũng không nên ép con đi du học. Càng ép buộc càng cầm chắc thất bại.

Một: Trẻ thực sự không muốn đi du học

Mỗi đứa trẻ có một tính cách và định hướng riêng, không phải tất cả đều thích đi du học ngay khi được bố mẹ ngỏ ý.

"Tôi là một ví dụ như vậy. Hồi trước, bất cứ lúc nào tôi cũng cố gắng nói tiếng Anh trong lớp và rất năng động, đọc nhiều sách tiếng Anh sau giờ học, viết nhiều bài luận tiếng Anh. Nhưng tôi chỉ đặc biệt thích học tiếng Anh ở nhà chứ không muốn phải sang Mỹ hay một nước nào khác để thực hành nó.

Nếu có một "thế lực" nào đó bắt tôi phải đi du học, tôi sẽ chịu đựng được một năm. Nhưng nếu tôi ở đó tổng cộng sáu năm, gồm bốn năm đại học và hai năm cao học thì không được", ông Tạ nói.

Một số phụ huynh thường quên mất việc quan tâm đến mong muốn của con khi bàn về vấn đề du học. Con có thích đi không hay con muốn ở lại đất nước mình để trải nghiệm những điều khác? Chẳng hạn, có đứa sẽ muốn ở lại để học hỏi và tích lũy thêm kinh nghiệm qua việc trải nghiệm các hoạt động rồi sẽ đi du học chương trình sau đại học.

Con đang vào thời kỳ dậy thì nên chúng ta phải tìm cách trao đổi tâm sự với con như những người bạn, không thể áp đặt. Ở tuổi này, càng áp đặt con sẽ càng có tâm lý chống đối. Cần tôn trọng ý kiến của con bởi việc con chia sẻ suy nghĩ chứng tỏ con có khả năng độc lập và có thể tự chịu trách nhiệm.

Thay vì ép buộc, bố mẹ có thể cho con tham dự các hội thảo, triển lãm du học để con gặp gỡ các đại diện trường một cách tự nhiên, hẹn cho con một nhà tư vấn du học một cách tình cờ hoặc đăng ký chương trình trại hè ở trường nội trú để cho con trải nghiệm. Đây là quyết định sẽ thay đổi cuộc đời con, hãy để con là người chủ động.

Tự lập không chỉ là biết chăm lo cho bản thân mình mà còn xử lý những vấn đề trong cuộc sống, trong học hành, sinh hoạt, có ý chí, kiên định theo đuổi mục tiêu, biết kết bạn, giao tiếp... Ở các nước phát triển, trẻ học qua tư duy, học bằng thực hành, học làm việc độc lập và cả kết hợp nhóm, với lượng kiến thức rộng, nếu các em không tự lập, không có tinh thần tự học và thích nghi với phương pháp mới sẽ khó mà theo được.

Trẻ tự giác kém, không có cha mẹ ở bên chăm sóc cũng rất dễ gặp vấn đề tâm lý. Sợ bố mẹ thất vọng nên chúng không dám nói về sự cô đơn của mình. Trẻ cố gồng mình để vượt qua sợ hãi. Việc học của chúng bị ảnh hưởng rất nhiều khi trạng thái tinh thần không tốt.

Để cho con đi du học, cũng phải chuẩn bị cho con khả năng tự bảo vệ mình. Khi không có bố mẹ kèm, khi không biết luật pháp nước sở tại, trẻ rất dễ bị rơi vào trạng thái lo sợ, mất phương hướng.